در این مراسم، یادمان سنگی برج آزادی، که در قالب کمپین فرهنگی «درباره آزادی» طراحی و اجرا شده بود، به دانشکدگان بازگشت که بذر برج آزادی در آن کاشته و تبدیل یکی از ماندگارترین نمادهای معماری معاصر ایران را شد.

این یادمان سنگی کوچک، اما عمیق، با ظرافتی شایسته تراش خورده شده است. ماکتی که نه‌تنها ادای احترام به آن اثر نمادین است، بلکه بازتابی است از دغدغه‌ی امروز نسل جدید در مواجهه با میراث معماری، بافت شهری، و ضرورت بازاندیشی در مفهوم آزادی.

مشارکت میان دانشگاه، صنعت و اندیشه

یکی از نکات برجسته‌ی این مراسم، تأکید بر پیوند میان دانشگاه و صنعت بود؛ رابطه‌ای که در بسیاری از عرصه‌های توسعه‌ی فرهنگی و اقتصادی کشور هنوز جای کار دارد، اما در پروژه‌هایی همچون این یادمان، الگویی موفق از تعامل خلاقانه و مسئولانه را به نمایش گذاشته است.

امیرسامان میرزایی، مدیرعامل کارخانه‌ی ساخارا و آژیانه و از بانیان اصلی کمپین «درباره آزادی»، در سخنان خود به فرایند تولد این یادمان اشاره کرد و گفت: «از دل گفت‌وگوهای بین معماران، استادکاران، پژوهشگران و صنعتگران، ایده‌ای شکل گرفت برای تجلیل از معماری، برای یادآوری یک نماد و بازگشت ارزش به جزئیاتی که گاه در زندگی پرشتاب شهری نادیده گرفته می‌شوند».

وی ادامه داد: «در فرآوری سنگ این یادمان، ما تلاش نکردیم تنها یک ماکت کوچک از برج بسازیم، بلکه کوشیدیم معنای آن را در سنگ جاری کنیم. آزادی برای ما فقط یک فرم نیست، بلکه یک پرسش زنده، یک مسیر و یک نوع نگاه به شهر و مردم است».

استادان، خاطره و آینده

در کنار صنعتگران و طراحان این پروژه، حضور اساتید شناخته‌شده‌ی معماری و هنرهای تجسمی کشور به مراسم غنای خاصی بخشید. اصغر ساعد سمیعی، از پیشکسوتان معماری معاصر، با نگاهی نوستالژیک از روزهایی سخن گفت که حسین امانت دانشجوی جوانی در همین دانشکدگان بود.

او برج آزادی را «نتیجه‌ی آموزش عمیق، ایده‌ی شخصی و همکاری میان حوزه‌های مختلف» دانست. به گفته‌ی وی، اگر آزادی امروز برای ما ماندگار است، به این دلیل است که در ساخت آن، تلفیقی از اندیشه، دانش مهندسی، هنر، سنت و کار بی‌وقفه‌ی استادکاران ایرانی نهفته است.

کامبیز صدری، هنرمند و استاد مجسمه‌سازی، نیز در بیانی تأثیرگذار برج آزادی را فراتر از یک سازه دانست. از نظر او، برج آزادی واجد کیفیتی «اسطوره‌وار» است؛ کیفیتی که کمتر بنایی در تاریخ معاصر ایران دارد. وی در این خصوص گفت: «این برج، نه تنها درباره‌ی دیروز ما حرف می‌زند، بلکه می‌تواند چراغ راه امروز و فردای معماران جوان باشد. وظیفه‌ی ما این است که این میراث را به نسل بعدی منتقل کنیم؛ نه فقط در قالب سنگ و فولاد، بلکه در قالب معنا».

حامد مظاهریان، ریاست دانشکدگان هنرهای زیبای دانشگاه تهران، با تأکید بر اهمیت بازخوانی نقش دانشگاه‌ها در تولید هویت شهری، گفت: «هدیه‌دادن این یادمان به دانشگاه تهران، نشانه‌ی بازگشت گفت‌‌وگو میان دانشگاه و جامعه است. این‌گونه پروژه‌ها می‌توانند اعتماد میان نهاد آموزش و صنعت را تقویت کنند؛ امری که برای آینده‌ی پایدار معماری ایران حیاتی است».

از سنگ تا بُعد فرهنگی

کمپین «درباره آزادی» نه فقط یک پروژه طراحی، بلکه یک حرکت فرهنگی است. حرکتی که به دنبال آن است تا پرسش‌هایی چون «آزادی در شهر چه معنایی دارد؟»، «نقش معمار در تاریخ چیست؟»، و «چگونه می‌توان از دل صنعت، اثری فرهنگی خلق کرد؟» را دوباره مطرح کند. یادمان سنگی برج آزادی، اکنون در محوطه‌ی دانشکده نصب شده، اما هدف آن، فراتر از نصب یک مجسمه است.

این یادمان، نمادی از پیوندی جدید است؛ پیوند میان گذشته‌ی پرافتخار، حالِ مسئله‌دار و آینده‌ی امیدوار؛ پیوندی که سنگ، به عنوان یکی از قدیمی‌ترین ابزار بیانی بشر، آن را بازتاب می‌دهد.

در نهایت باید گفت که مراسم اهدای یادمان سنگی برج آزادی، نمایشی از احترام به میراث معماری، مسئولیت اجتماعی صنعت و اهمیت نهاد آموزش در شکل‌دهی به هویت ملی بود. در جهانی که سرعت تحولات گاه ما را از ریشه‌هایمان دور می‌کند، این یادمان کوچک ما را به درنگ و تأمل فرا می‌خواند؛ برای اینکه بدانیم آزادی، پیش از آن‌که بنایی در غرب تهران باشد، روایتی است از هویت، تلاش، زیبایی و تعلق.